Ráðgjafarmiðstöð landbúnaðarins

Nú þegar líður að áramótum og allir búnir að skila haustskýrslum til Matvælaráðuneytisins er gott að huga að hvað sé ógert varðandi skýrsluhaldið í heimarétt WF. Eftirfarandi er gott að skoða: Er búið að ganga fangskráningum þessa árs? Muna einnig að taka fram hvaða hryssum var ekki haldið í sumar. Er búið að skrá inn hvaða folar voru geltir í sumar? Hafa afdrif verið skráð? Eru folöld þessa árs skráð? Hafa örmerkingar og DNA-greiningar skilað sér inn? Eru litaskráningar réttar? Þegar þetta er ritað er búið að skrá 3.579 folöld, þar af á lífi 3.416 og eru 2.412 þeirra þegar örmerkt.

Allmörg hrossaræktarbú afgreiða DNA-sýnatökur úr folöldum strax á folaldshausti eða fyrst eftir fæðingu; samhliða örmerkingum. Sýnatakan er einföld, strok úr nös eða nokkrir lokkar úr faxi eða tagli – með hársekkjum. Með því að vinna þetta tímanlega á lífsleiðinni er ýmislegt fengið. Hafi eitthvað farið úrskeiðis s.s. folaldavíxl hjá hryssum við köstun, víxl við örmerkingu, rangur faðir skráður, þá uppgötvast það strax og enn sterkari líkur til að eigendur muni og viti um leið hvað gæti hafa misfarist.

Sæðingaappið eða smáforritið FANG hefur verið tekið í notkun í Eyjafirði og S-Þing. Með forritinu geta bændur pantað sæðingar hvenær sem er sólarhringsins í farsíma, spjaldtölvu og/eða borðtölvu. FANG keyrir sem app á Android-símum en notendur iPhone geta notað vefútgáfu forritsins. Forritið er tiltölulega einfalt í notkun en hægt er að skoða leiðbeiningar hér á síðunni.  Markmiðið er að þetta sé notendavænt og auðveldi pantanir á sæðingum og skráningum fyrir frjótækna. Þá er einnig markmið að minnka allar handskriftir sem hafa fylgt okkar núverandi kerfi síðustu áratugina og á sama tíma takmarka og helst útiloka villur sem hafa átt sér stað, ásamt því að gera störf frjótækna skilvirkari. Ávinningur þessa smáforrits (apps) er margþættur fyrir bændur og frjótækna og vonumst við eftir að sem flestir tileinki sér notkun þess.

Þegar niðurstöðurnar voru reiknaðar hafði verið skilað mjólkurskýrslum frá 445 búum en uppgjör kjötframleiðslunnar náði nú til 112 búa þar sem framleitt var nautakjöt en ekki stunduð framleiðsla mjólkur til sölu. Reiknuð meðalnyt 24.680,0 árskúa á búunum 445 var 6.534 kg. eða 6.795 kg. OLM (af orkuleiðréttri mjólk) á uppgjörstímabilinu. Meðalfjöldi árskúa á fyrrnefndum 445 búum var 55,5. Meðalfjöldi kúa á þeim 112 hreinu kjötframleiðslubúum sem uppgjörið nær yfir reiknaðist 30,3 við lok október en árskýrnar á þeim búum voru á þeim tíma 27,4 að jafnaði. Meðalkjötframleiðsla á þessum búum var 7.205,4 kg. á undanförnum 12 mánuðum. Meðalfallþungi 9.589 ungnauta á aldrinum 12-30 mánaða, sem slátrað var frá öllum búunum sem uppgjörið nær yfir, hvort sem um ræðir bú þar sem stunduð var kjötframleiðsla eða mjólkurframleiðsla, eða blanda af hvoru tveggja, undanfarna 12 mánuði, var 256,9 kg. og reiknaður meðalaldur þeirra gripa við slátrun var 732,1 dagur.

Nú er búið að stilla upp áætlun fyrir kynbótasýningar árið 2025. Opnað verður á skráningu á kynbótasýningarnar um mánaðarmótin apríl/maí og nánar verður þá tilkynnt um skráningarfresti á einstakar sýningar. Fjórðungsmót verður haldið í Borgarnesi í ár og verður hestamannafélögum af stærra svæði boðin þátttaka að þessu sinni eða frá Kjós og norður í Eyjafjörð. Nánar verður tilkynnt um fjölda kynbótahrossa á mótinu og inntökuskilyrði þegar það liggur fyrir. Heimsleikar verða haldnir í ár í Sviss dagana 4. til 10. ágúst. Kynbótahross verða sýnd á mótinu eins og verið hefur og veljum við Íslendingar efstu hross sem völ er á í hverjum flokki fimm, sex og sjö vetra og eldri hryssna og stóðhesta – eitt hross í hverjum flokki. Spennandi sýningarár er framundan á næsta ári!

Eins og eflaust einhverjir hafa tekið eftir var skráning á sæðingum og fangi endurforrituð í Fjárvís nú á haustdögum. Við bændum blasir nýtt útlit þó viðmótið og skráningarformið sé í grunnin það sama og áður var. Ein breyting var þó gerð á sæðingaskráningunni, hún er sú að ekki er lengur hægt að skrá sæðingu nema haustgögnum hafi verið skilað áður. Sæðingar tilheyra jú næsta framleiðsluári, 2025 og því eðlilegt að búin séu komin yfir á það framleiðsluár svo hægt sé að skrá sæðingar. Síðasti skiladagur haustgagna er eftir sem áður 12. desember. 

Nú styttist í að uppgjör fari fram á DNA sýnum vegna arfgerðargreininga með tilliti til mótstöðu gegn riðu. Eitt af því sem lögð er rík áhersla á er að allir ásettir hrútar landsins séu arfgerðargreindir. Matvælaráðuneytið niðurgreiðir greiningar á öllum ásettum hrútum og því kostar greiningin bóndann á hvern ásettan hrút 300 kr. án vsk, þegar styrkurinn hefur verið dreginn frá greiningarkostnaði.

Hafrún Huld Hlinadóttir er komin til starfa hjá RML. Hún mun starfa sem ráðunautur á rekstrar- og umhverfissviði. Aðalstarfsstöð hennar er á Akureyri

Oddný Steina Valsdóttir er komin til starfa hjá RML. Hún mun starfa sem ráðunautur á rekstrar- og umhverfissviði. Aðalstarfsstöð hennar verður fyrst um sinn á Selfossi.

RML hefur nú í nóvember staðið fyrir þremur námskeiðum í örmerkingum, tveimur á Suðurlandi og einu á Vesturlandi. Á Suðurlandi fór bóklegi hluti námskeiðanna fram á Hvolsvelli en á Vesturlandi á Hvanneyri.