Val nauta í ræktunarstarfinu

Naut sem koma til greina til notkunar í sameiginlegu ræktunarstarfi í nautgriparækt þurfa að vera undan nautsmæðrum og sæðinganauti. 

Nautsmæður eru kýr sem standast kröfur um kynbótaeinkunn samkvæmt skilgreindum ræktunarmarkmiðum og hafa góðan útlitsdóm en sæðinganaut eru naut sem valin eru til sæðistöku á Nautastöð BÍ á grunni erfðamats, ætternis o.fl. 

Nautkálfarnir eru skoðaðir af ráðunautum við fæðingu auk þess sem mæðurnar eru metnar m.t.t. endingar og heilbrigiðs.  Réttskapaðir efnilegir kálfar eru keyptir til uppeldis og fluttir í sóttkví á Nautastöðina á Hesti þar sem þeir eru í um 4 vikur. Að þeim tíma lðinum eru þeir færðir til uppeldis á sjálfri Nautastöðinni. Í uppeldinu er fylgst með þroska þeirra og vexti auk þess sem frammistaða mæðra þeirra er áfram til skoðunar. Gripum sem ekki þroskast eðlilega er fargað. 

Við eins árs aldur eða um það bil, er mat lagt á það hvort nautkálfur sé hæfur til sæðistöku.  Hraustir og heilbrigðir kálfar sem sýna góðan þroska eru teknir í sæðistöku. 

Á Nautastöðinni fer sæðistaka nautanna fram og þau naut sem ekki gefa sæði eða gefa lélegt sæði eru felld. Þegar sýnt þykir að naut gefi nægilegt magn sæðis sem uppfyllir gæðakröfur hefst útsending þess og notkun á nautinu. Á þeim tímapunkti eru nautin u.þ.b. 14-18 mánaða gömul.