Meira vinnuhagræði - minni sóun

Vinnuhagræðing, betri nýting aðfanga og skilvirkari rekstur er verkefni sem allir sem reka fyrirtæki standa frami fyrir daglega.
Tölur úr búreikningum svo ekki verður um villst að margir geta sótt talsvert í bættan rekstur búsins og því mikilvægt að leggja sérstaka áherslu á að skoða allar færar leiðir í því skyni.  Í nágrannalöndum okkar hafa menn í auknum mæli innleitt svokölluð skilvirknikerfi eða bústjórnarkerfi inn í vinnu við landbúnað í því skyni að ná betur utan um verkferla og daglega vinnu á búunum til að hámarka nýtingu á aðföngum og vinnuafli í verðmætasköpun á búinu.

Síðustu ár hafa bú stækkað og þau orðið tæknivæddari.  Með stærri framleiðslueiningum og breyttum búskaparháttum fjölgar þeim sem koma að vinnu á búinu annað hvort að sem fastir starfsmenn eða verktakar í ákveðin verkefni.  Góð verkstjórn og verkefnastjórnun er því orðin mjög mikilvægur þáttur í rekstrinum.

LEAN management
„LEAN management“ er vel þekkt um allan heim í stjórnun.  Á íslensku hefur þetta verið kallað straumlínustjórnun og á uppruna sinn hjá Toyota verksmiðjunum í Japan.  Aðferðafræðin hefur verið aðlöguð að búrekstri og notuð með góðum árangri m.a. í Danmörku.  Í grundvallaratriðum snýst LEAN um að draga úr sóun í framleiðsluferlunum.  LEAN þýðir „tálgað“ eða „magurt“ og því er markmiðið að skapa meiri verðmæti með minni aðföngum, eða að framleiðnin sé aukin með meiri skilvirkni.

Meðal grundvallaratriða í LEAN eru að öðlast skilning á virðiskeðju búsins, að búa til gott flæði í vinnuna og að stöðugt sé unnið að því að bæta verkferla.  LEAN er ekki einsskiptisaðgerð heldur snýst um að koma upp vinnumenningu á búinu þar sem stöðugt er leitast við að finna skilvirkari og skynsamari leiðir við framkvæmd vinnunar. 

Hvernig er unnið með LEAN
LEAN byggir á þeirri hugmyndafræði að framleiðsla eigi að taka mið af eftirspurn þannig að eingöngu sér framleitt það sem viðskiptavinurinn vill kaupa.  Hér er ekki eingöngu verið að tala um framleiðslu á mjólk eða kjöti fyrir neytendur heldur þarf að skilgreina innan framleiðslueiningarinnar/búsins hverjir eru framleiðendur og hverjir eru viðskiptavinir í hinum ýmsu ferlum á búinu. 

Eifalt og skýrt dæmi er til dæmis að tún og akrar eru framleiðandi að fóðri fyrir þá gripi sem eru á búinu.  Gripirnir eru viðskiptavinurinn og af túnum og ökrum þarf að koma fóður af réttu magni og réttum gæðum fyrir gripina.  Of mikil framleiðsla á heyi sem ekki er not fyrir á búinu og hugsanlega er ekki hægt að selja fyrir ásættanlegt verð er sóun.

Í gegnum þessa aðferðafræði hefur verið hægt að sækja mikla hagræðingu í rekstri búa og það má sjá það fyrir sér að hægt sé að nýta hana hvort heldur sem er hvað varðar einstaka lykilþætti í framleiðsluferlinu eða heildstætt í öllum búrekstrinum.

Ráðgjafarmiðstöð landbúnaðarins mun dagana 11.-13. apríl 2016 standa fyrir námskeiðum í notkun á LEAN til að auka skilvirkni í búrekstri.  Fyrirlesari á námskeiðinu er Vibeke F. Nielsen landsráðunautur hjá SEGES P/S í Danmörku. Sérsvið hennar er bústjórn og betri nýting framleiðslutækja.  Hér á vefnum er einnig þýdd og staðfærð grein eftir hana sem birtist í Kvæg  í desember 2010.

Sjá nánar:

LEAN: Mikill fjárhagslegur ávinningur af því að draga úr sóun 

geh/gj